Tapu harcı, tapuda gerçekleştirilen işlemlere ilişkin olarak, devlete ödenen hizmet bedeli şeklinde tanımlanabilir.
Tapu harçları, emlak vergisi ya da döner sermaye ücretleri gibi her yılın ocak ayında artış göstermemektedir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından gerekli görüldüğü hallerde, Bakanlar Kurulu kararıyla artırılabilmekte ya da düşürülebilmektedir.
Örneğin 22 Eylül 2012 tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanan 2012/3735 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile tapu harçları binde 16,50’ den, binde 20’ ye çıkarılmıştır.
Aynı şekilde 15.03.2017 tarihli resmi gazetede yayımlanan 13.03.2017 Tarih 17/9973 sayılı bakanlar kurulu kararı ile 15.03.2017 – 30.09.2017 tarihleri arasında tapu harçları binde 15’ e düşürülmüştür.
15.03.2017 tarihinde yapılan indirim, konut ve iş yerlerinde (kat irtifakı tesis edilmiş olanlar dahil) geçerlidir. Yapılan harç indiriminin sektörü canlandırma etkisi çok ciddi olmazken, alım-satım yapan vatandaşın masraflarını azaltma açısından faydalı bir uygulama olmuştur. Satışı yapılan taşınmazın değeri arttıkça indirim oranı daha ciddi şekilde hissedilmektedir.
Tapu harcı, gayrimenkulün alıcı ve satıcı tarafından beyan edilen değeri üzerinden hesaplanmaktadır. Gayrimenkulün asgari değeri, belediye emlak beyan değeridir. Tapuya bu değerin altında bir değer beyan edilememektedir. Belediyeden alınan emlak beyan değeri belgesinde yazan tutar düşük ise de tapu memuruna gayrimenkulün gerçek satış değeri beyan edilmelidir. Aksi taktirde satıştan sonra eksik ödenen harç dolayısıyla vergi cezaları doğabilecektir.
Satışı yapılan bir gayrimenkulün tapu harcı, binde 15 alıcı için, binde 15 satıcı için ayrı ayrı hesaplanmaktadır. Ancak uygulamada gayrimenkulün pazarlığı aşamasında, alıcı ve satıcı anlaşabilmekte, tapu harcının tamamını tek kişi ödeyebilmektedir. Bu nedenle taşınmazın pazarlığının yapıldığı sırada mutlaka tapu harçlarının durumu da karara bağlanmalıdır.
Örnek: 04.04.2017 tarihinde 150.000-TL değere sahip taşınmazın satışında oluşan harç bedelleri;
Alıcı için: 150.000-TL x 15 / 1000 = 2.250-TL
Satıcı için: 150.000-TL x 15 / 1000 = 2.250-TL
Toplam: 4.500-TL tapu harcı…
Aşağıda değişik gayrimenkul değerleri için hesaplanmış harç miktarları ve indirim miktarları bulunmaktadır.
